Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve ABD Başkanı Donald Trump, 19 Eylül’de telefonda görüştü. Görüşmede, Çin-ABD ilişkilerinin mevcut durumu ile her iki tarafı ilgilendiren konular üzerine fikir alışverişinde bulunuldu.
Cumhurbaşkanı Xi, görüşmede Çin-ABD ilişkilerinin son derece önemli olduğuna dikkat çekerek, iki ülkenin birlikte başarıya ve ortak refaha ulaşabileceğini, bunun her iki ülkeye ve dünyaya fayda sağlayacağını belirtti. ABD Başkanı Trump ise ABD-Çin ilişkilerinin dünyadaki en önemli ikili ilişki olduğunu hatırlatarak, iki ülkenin iş birliğiyle dünya barışı ve istikrarı için pek çok önemli işin başarılabileceğini ve ABD’nin Çin ile uzun vadeli ve iyi bir ilişki sürdürmeyi istediğini dile getirdi.
Hong Kong merkezli South China Morning Post gazetesi, Çin ve ABD liderleri arasında gerçekleştirilen son telefon görüşmesinin iki büyük ülkenin ikili ilişkileri istikrara kavuşturmak için gösterdiği en yeni çaba olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Xi, görüşmede Çin halkının ABD ve diğer faşizm karşıtı müttefiklerinin Çin Halkının Japon Saldırganlığına Karşı Direniş Savaşı'na verdiği değerli destekleri asla unutmayacağının altını çizdi.
80 yıl önce Çin ve ABD omuz omuza barış ve hakkaniyet için mücadele etti. Bugün, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olan Çin ve ABD’nin yeni dönemde dünya barışı ve refahı için işbirliğinde bulunarak, büyük ülkelerin sorumluluklarını üstlenmesi gerekiyor.
Ancak son yıllarda ABD Çin’e yönelik tarife savaşını başlatarak, Çin’in bilim ve teknoloji sektörüne kısıtlamalar getirdi, sık sık sözde “ulusal güvenlik” gerekçesiyle Çinli işletmelerin ABD’de yatırım yapmasının önüne engeller koydu. ABD’nin söz konusu girişimleri Çin-ABD ilişkileri için zorluklar doğurdu.
Geçtiğimiz mayıs ayından beri Çin ve ABD arasında dört tur ekonomik ve ticari müzakere gerçekleştirildi. 14-17 Eylül’de Madrid’de yapılan son görüşmelerde Çin ve ABD arasında TikTok’a ilişkin sorunların çözümü gibi konularda temel bir çerçevede mutabık kalındı. Fakat ABD, Çin’e yönelik tek taraflı ekonomik ve ticari kısıtlamalar uygulamak gibi yanlış eylemlerinden vazgeçmediği gibi, Çinli kuruluşlara ve şirketlere yönelik yaptırım listesini sürekli genişletti.
Görüşmede, ikili ilişkilerde öne çıkan sorunlara dair Çin’in ilke ve tutumunu net biçimde ortaya koyarak, tarafların orta yolda buluşması ve çaba göstermesi gerektiğini vurgulayan Xi Jinping, ayrıca ABD’nin tek taraflı ticari kısıtlamalar uygulamaktan vazgeçerek, çok sayıda müzakere sonucunda elde edilen neticelerin zarar görmesini önlemesi gerektiğinin de altını çizdi. TikTok konusunda ticari müzakerelerin piyasa kurallarına uygun şekilde yürütülmesini ve sorunun Çin yasaları ile düzenlemelerine uygun ve tarafların çıkarlarını dengeleyen bir çözüme kavuşturulmasını olumlu karşıladıklarına dikkat çeken Xi, ABD’nin Çinli şirketlerin yatırım yapabilmesi için açık, adil ve ayrımcılıktan uzak bir iş ortamı oluşturmasını umduğunu kaydetti. Trump da ikili ekonomik ve ticari iş birliğini geliştirmeye hazır olduklarını ve TikTok sorununu uygun bir şekilde çözmek için müzakereleri desteklemeye devam edeceklerini dile getirdi.
Çin’in ABD ile ilişkileri konusundaki tutumu tutarlı ve nettir: Tam da Cumhurbaşkanı Xi’nin vurguladığı “karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan anlayışına dayalı iş birliğidir.” Ancak ABD, şu anda Çin’e yönelik ‘‘net ve profesyonel’’ bir politikaya sahip değil. Çin’e yönelik doğru bir algı oluşturmak ABD’nin en iyi şekilde ele alması gereken temel bir mesele. Yeni dönemde kazan-kazan anlayışına dayalı bir iş birliği yolunu birlikte açmak, Çin ve ABD’nin yeni dönemde tüm dünya için ortaklaşa üstlenmeleri gereken büyük ülke sorumluluğudur.
Hibya Haber Ajansı